Wil je je tomaten beschermen tegen schadelijke insecten zonder chemicaliën? Nederlandse tuiniers hebben een slimme, natuurlijke oplossing: metgezelplanten. Door specifieke planten naast je tomaten te zetten, kun je plagen zoals witte vlieg, bladluizen en rupsen op afstand houden. Deze methode werkt zowel in de open tuin als in de kas en is een bewijs van de Hollandse vindingrijkheid. In dit artikel delen we de beste planten om naast tomaten te planten, hoe ze werken en hoe je deze truc toepast voor een gezonde, plaagvrije oogst. Laat je inspireren en maak je tomaten sterker met de natuur!
Waarom Metgezelplanten Werken
Metgezelplanten, of companion planting, is een eeuwenoude techniek waarbij je planten combineert die elkaar versterken. Sommige planten stoten schadelijke insecten af met hun geur, andere lokken nuttige insecten die plagen eten, en weer andere verbeteren de bodem. In Nederland, waar duurzame tuinbouw hoog in het vaandel staat, is deze methode populair omdat ze milieuvriendelijk, goedkoop en effectief is. Voor tomaten, die gevoelig zijn voor plagen zoals witte vlieg, bladluizen en de tomatenmineermot, zijn de juiste buren een gamechanger.
De Beste Planten om Naast Tomaten te Planten
Hier zijn vijf planten die Nederlandse tuiniers vaak naast tomaten zetten om plagen te verjagen:
Afrikaantjes (Tagetes)
Waarom? Afrikaantjes stoten witte vlieg, nematoden (aaltjes) en bladluizen af dankzij hun sterke geur. Ze scheiden ook stoffen uit via hun wortels die de bodem gezond houden.
Hoe planten? Zet een rij afrikaantjes rond je tomatenbed of tussen de planten, op 20–30 cm afstand. Ze gedijen goed in zowel tuin als kas.
Extra voordeel: Afrikaantjes trekken bestuivers zoals bijen aan, wat de vruchtzetting van tomaten verbetert.
Basilicum
Waarom? De aromatische geur van basilicum verjaagt witte vlieg, muggen en spint. Het verbetert ook de smaak van tomaten (volgens sommige tuiniers).
Hoe planten? Plant basilicum direct naast tomaten, op 15–20 cm afstand, in de kas of op een zonnige plek. Regelmatig oogsten stimuleert de groei.
Extra voordeel: Je hebt verse basilicum voor in de keuken, perfect voor een tomatensalade!
Knoflook
Waarom? Knoflook stoot bladluizen, spint en de tomatenmineermot af door zijn scherpe geur. Het heeft ook schimmelwerende eigenschappen die tomatenziekten zoals phytophthora helpen voorkomen.
Hoe planten? Plant knoflookteentjes in de herfst of vroege lente, 20 cm van de tomaten. In een kas kun je ze in potten zetten.
Extra voordeel: Knoflook verrijkt de bodem met zwavel, wat planten sterker maakt.
Goudsbloem (Calendula)
Waarom? Goudsbloemen trekken nuttige insecten zoals lieveheersbeestjes en sluipwespen aan, die bladluizen en rupsen eten. Hun geur schrikt ook witte vlieg af.
Hoe planten? Zaai goudsbloemen in een cirkel rond je tomaten of strooi ze tussen de rijen, op 30 cm afstand.
Extra voordeel: Goudsbloemen zijn eetbaar en vrolijken je tuin op met hun kleur.
Bieslook
Waarom? Bieslook verjaagt bladluizen en spint met zijn ui-achtige geur en trekt bestuivers aan die de tomatenopbrengst verhogen.
Hoe planten? Plant bieslook in groepjes rond de tomaten, op 15–20 cm afstand, in de tuin of kas.
Extra voordeel: Bieslook is een meerjarige plant en levert jarenlang verse kruiden.
Hoe Pas je Deze Truc Toe?
Het combineren van metgezelplanten met tomaten is eenvoudig, maar een paar tips maken het nog effectiever:
Plan je indeling: Teken een plattegrond van je tuin of kas en wissel tomaten af met metgezelplanten. Bijvoorbeeld: een rij afrikaantjes, dan tomaten, dan basilicum.
Plant op tijd: Zaai afrikaantjes en goudsbloemen 4–6 weken voor je tomaten uitplant, zodat ze al bloeien als plagen actief worden.
Houd afstand: Zorg voor voldoende ruimte (15–30 cm) tussen planten om concurrentie om licht en voedingsstoffen te vermijden.
Combineer meerdere planten: Gebruik een mix van afrikaantjes, basilicum en knoflook voor maximale bescherming tegen verschillende plagen.
Onderhoud: Knip uitgebloeide bloemen van afrikaantjes en goudsbloemen om nieuwe groei te stimuleren, en oogst basilicum en bieslook regelmatig.
Tip voor in de kas: Zet potten met basilicum of bieslook naast tomaten voor flexibiliteit. In een kas is de geur van deze planten extra krachtig door de afgesloten ruimte.
Waarom Dit Beter is dan Chemie
Milieuvriendelijk: Metgezelplanten zijn veilig voor bijen, vogels en de bodem, in tegenstelling tot pesticiden.
Duurzaam: Eenmalig planten levert seizoenenlang bescherming, vooral met meerjarige planten zoals bieslook.
Kosteneffectief: Zaden van afrikaantjes of goudsbloemen kosten weinig en zijn breed verkrijgbaar.
Verhoogt biodiversiteit: Meer plantensoorten trekken nuttige insecten aan, wat je tuin gezonder maakt.
In Nederland, waar duurzaamheid en biologische landbouw centraal staan, is deze methode een favoriet onder tuiniers die chemicaliën willen vermijden.
Extra Tips van Nederlandse Tuiniers
Voeg Oost-Indische kers toe: Deze plant trekt bladluizen aan, waardoor ze je tomaten met rust laten (een “lokplant”).
Gebruik mulch: Bedek de grond rond tomaten met stro of houtsnippers om onkruid te onderdrukken en vocht vast te houden.
Controleer regelmatig: Verwijder aangetaste bladeren direct om plagen te beperken.
Wissel planten jaarlijks: Roteer tomaten en metgezelplanten om de bodem gezond te houden en plagen te verwarren.
Voorzorgsmaatregelen
Vermijd overbevolking: Te veel planten dicht op elkaar kan schimmelproblemen veroorzaken, vooral in een kas. Zorg voor goede luchtcirculatie.
Controleer op allergieën: Sommige mensen zijn gevoelig voor de geur van afrikaantjes of goudsbloemen.
Pas op met lokplanten: Oost-Indische kers kan bladluizen aantrekken, dus verwijder aangetaste delen op tijd.
Test in je tuin: Niet elke plant werkt even goed in elke omgeving. Begin met één of twee soorten en kijk wat werkt.
Laat je Tomaten Stralen met de Natuur!
Met de Hollandse truc van metgezelplanten bescherm je je tomaten tegen plagen zonder chemicaliën. Afrikaantjes, basilicum, knoflook, goudsbloemen en bieslook zijn je natuurlijke bondgenoten voor een gezonde oogst, zelfs in een kas. Deze methode is eenvoudig, duurzaam en past perfect bij de Nederlandse liefde voor slimme, groene oplossingen. Plant vandaag nog je metgezelplanten en geniet van sterke, plaagvrije tomaten. Maak je tuin een paradijs voor planten en een nachtmerrie voor plagen!
